De Westhoekduinen

Het 340 ha grote Westhoekreservaat is het oudste Vlaams natuurreservaat (opgericht in 1957). Samen met de Franse Dunes du Perroquet (225 ha), het waterwinningsgebied Calmeynbos /Krakeelduinen (105 ha) en de Oosthoekduinen (60 ha) vormt de Westhoek het grootste aaneengesloten duinengebied van onze kust.

Zeereep-, loop- en paraboolduinen, duinpannen, grijze en blonde duinen, duingraslanden en kalkmoerassen getuigen er van een levend landschap. Maar ook archeologisch is het gebied befaamd om de bewoningsresten die er gevonden zijn daterend uit de Ijzertijd tot Vroege Middeleeuwen. Ondanks verdroging, versnippering en struweelvorming bezit het gebied nog steeds een zeer hoge natuurwaarde. Grote delen van het reservaat worden actief beheerd om de meest kwetsbare biotopen, zoals duingraslanden en mosduinen, te vrijwaren. Hierbij worden in toenemende mate grote halfwilde grazers ingezet.

Zes met gekleurde bakens gemarkeerde wandelpaden (in totaal 11 km) laten de bezoeker genieten van de grote landschappelijke diversiteit. Langs de wandelroutes liggen enkele interessante uitkijkposten, waarop je een prachtig zicht hebt over de omgeving. Meer informatie vindt u in de gratis reservaatfolder.

De Oosthoekduinen

Dit 60 ha grote domein is omwille van zijn grote landschappelijke variatie een bezoek meer dan waard. Het oostelijke deel van het domein behoort tot het Calmeynbos dat begin 20e eeuw om experimentele en urbanistische redenen werd bebost met een rijk assortiment aan boomsoorten.

De eigenlijke Oosthoekduinen bestaan uit een rijk met struikgewas (struweel) begroeide duinpanne omgeven door hogere en minder begroeide duinruggen. De afstand tot de zee en de beslotenheid van het landschap hebben de windverstuivingen hier al lang tot stilstand gebracht, waardoor de duinen evolueerden naar mosduinen. Door de hoge recreatiedruk kregen bepaalde delen van het gebied echter weer een stuifduinkarakter.

Het gemeentelijk domein sluit via het mooie Artiestenpad aan op een overgangszone met de polders waarvan momenteel een strook door de Vlaamse overheid ingericht en beheerd wordt als natuurreservaat (Duinzoom Oosthoek). Langs dit pad ligt ook een uitkijkpost met een verbazingwekkend uitzicht op de polders.

In de Oosthoekduinen bevindt zich ook het Vlaams Bezoekerscentrum De Nachtegaal, een natuureducatief centrum van de Vlaamse Gemeenschap over de natuur aan de Westkust.

De Cabourduinen

De fossiele duinen van Adinkerke/Ghyvelde liggen als een smalle gordel dwars op de landsgrens. Het Belgische deel, de Cabourduinen zijn zo ’n 80 ha groot. Het domein is een waterwinningsgebied in eigendom bij de Intercommunale Watermaatschappij Veurne – Ambacht (IWVA). Het gebied is niet vrij toegankelijk, maar er worden regelmatig gegidste wandelingen georganiseerd.

Deze fossiele duinen zijn de oudste van de Belgische kust en vormen de restanten van een 5500 jaar oude zeewering. Door de grote afstand tot de zee en de begroeiing treden duinvormingsprocessen hier momenteel niet meer op. De flora van deze ontkalkte duinen, met vooral bijzondere mossen en korstmossen, vinden we nergens anders in de streek. Ook hier vinden we zeer vroege sporen van menselijke aanwezigheid: archeologische vondsten wijzen op een bewoning die teruggaat tot het Steentijdperk (4500 BP). De naam van gebied en wandelpad verwijzen naar een vroegere eigenaar die hier in 1906 een kasteel, met park, liet aanleggen bij wijze van jachtverblijf. De naam van typisch volkscafé ‘Au retour de la chasse’ getuigt nog altijd van dit gebruik als jachtterrein.

De Houtsaegerduinen en Kerkepannebos

Het Vlaams natuurreservaat Houtsaegerduinen / Kerkepannebos (samen 86 ha) ligt ingesloten tussen de bewoning van De Panne en St.-Idesbald.

De voorheen grotendeels open en vochtige Houtsaegerduinen zijn momenteel sterk verdroogd en dichtgegroeid met natuurlijk struweel (struiken en jonge bomen). Plaatselijk zijn nog restanten van vroegere duinakkertjes en mosduinen aanwezig. Het beheer richt zich op het vrijwaren en stimuleren van de natuurlijke ontwikkelingen in het duingebied. Door de voorgeschiedenis en de beperkte oppervlakte is nood aan specifieke maatregelen voor het behoud van de biodiversiteit en van een gevarieerd landschap. Een kudde ezels, gekozen vanwege hun historische rol als grazers in de duinen en hun zelfredzaamheid, helpt de beheerders hierbij. De wandelaar wordt verzocht de gemarkeerde paden (Houtsaegerpad en Ollevierpad; samen 3 km) niet te verlaten en honden (ook aangelijnd) zijn niet toegelaten.

In het Kerkepannebos staat het behoud van het oude boskarakter centraal. Het Kerkepannebos en de corridor langs het Kerkepannepad zijn het gehele jaar vrij toegankelijk voor bezoekers met respect voor de natuur.

Meer informatie vindt u in de gratis reservaatfolder.

Slufters

De combinatie van springtij en storm, dat is wat nodig is om de twee slufters of inhammen in de duinen in De Panne te doen onderlopen. Om de twee weken is er springtij, maar het stormt niet elke keer. Maar gebeurt dit wel, dan zorgt dat voor spektakel in De Panne.

De slufters in De Panne werden door de Vlaamse Overheid aangelegd en daarmee werd de natuurlijke situatie van vroeger hersteld, toen er nog geen dijk was tussen de Schuilhavenlaan en de Franse grens. Toen stroomde het water ook in de duinen bij storm en dit zorgde voor een unieke fauna en flora. Door de dijk op twee plaatsen te onderbreken en bruggen aan te leggen is dit nu weer mogelijk. Maar niet alleen water komt via de twee gaten in de dijk de duinen binnen. Via de slufters komt ook vers stuivend zand het Westhoekreservaat binnen. En dit is goed voor de dynamiek van de duinen.

Vanop de bruggen aan de slufters hebt u een prachtig uitzicht over de duinen van het Westhoekreservaat. U komt de slufters tegen als u vanaf de Schuilhavenlaan op het strand richting Frankrijk wandelt.

Wie meer over de slufters wil weten, kan de brochure “Open vensters op de duinen” aanvragen bij de Dienst voor Toerisme. Wie het sluftergebied wenst te bezoeken, kan dit onder begeleiding van een natuurgids, aan te vragen bij de Dienst voor Toerisme.